Εισαγωγή

Ο θεσμός του Ακαδημαϊκού Συμβούλου ή Συμβούλου Σπουδών προβλέπεται στον Νόμο 4009/2011 (ΦΕΚ 195/06.09.2011) περί «Δομής, λειτουργίας, διασφάλισης της ποιότητας των σπουδών και διεθνοποίησης των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων». Πιο συγκεκριμένα, στο άρθρο 35 προσδιορίζεται ο ρόλος του Συμβούλου Σπουδών, ο οποίος «καθοδηγεί και υποστηρίζει τους φοιτητές στα Προγράμματα Σπουδών τους».

Στο Τμήμα Ιατρικής ΑΠΘ, η λειτουργία του θεσμού του ακαδημαϊκού συμβούλου ξεκίνησε επισήμως το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020, δηλαδή με το πρώτο έτος λειτουργίας του νέου προγράμματος σπουδών. Το Τμήμα θεωρεί τον συγκεκριμένο θεσμό νευραλγικής σημασίας για την αρτιότερη καθοδήγηση και εκπαίδευση των φοιτητών καθ’ όλη τη διάρκεια των σπουδών τους και δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα σε αυτό το σκέλος. Για το λόγο αυτό έχει εντάξει το θεσμό του Ακαδημαϊκού Συμβούλου Σπουδών στο άρθρο 5 του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας του.

Ορισμός Ακαδημαϊκού Συμβούλου

Με την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους, το Τμήμα Ιατρικής αναθέτει καθήκοντα Ακαδημαϊκού Συμβούλου Σπουδών για κάθε νεοεισερχόμενο φοιτητή σε όλα τα μέλη του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) του Τμήματος. Ο αριθμός των φοιτητών κατανέμεται ισότιμα μεταξύ των μελών ΔΕΠ. Ο Σύμβουλος ενός φοιτητή παραμένει ο ίδιος μέχρι την περάτωση των Σπουδών του εκτός από ειδικές περιπτώσεις. Σε περίπτωση απουσίας του μέλους ΔΕΠ για μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. εκπαιδευτική άδεια, πρόβλημα υγείας), αφυπηρέτησης ή εκλείψεως, το Τμήμα αναθέτει τους φοιτητές σε άλλο μέλος ΔΕΠ.

Τα ονόματα των διδασκόντων που ορίζονται κάθε φορά ανακοινώνονται στην ιστοσελίδα του Τμήματος. και οι φοιτητές ενημερώνονται σχετικά. Ακολουθεί η επικοινωνία μεταξύ συμβούλου και φοιτητή και η έναρξη των συναντήσεων. Ο φοιτητής, αλλά και τα μέλη ΔΕΠ μπορούν να αναζητήσουν τις σχετικές πληροφορίες και την αντιστοίχισή τους στο https://sis.auth.gr/ με τη χρήση των στοιχείων του ιδρυματικού τους λογαριασμού.

Αρμοδιότητες του Ακαδημαϊκού Συμβούλου

Ο Ακαδημαϊκός Σύμβουλος συμμετέχει ενεργά στην καθοδήγηση φοιτητών ως προς το σκέλος της ικανοποίησης των  εκπαιδευτικών, επαγγελματικών και προσωπικών τους στόχων. Οι Ακαδημαϊκοί Σύμβουλοι παρακολουθούν τους φοιτητές τους οποίους αναλαμβάνουν από την αρχή μέχρι το τέλος των σπουδών τους, με σκοπό την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς αυτούς καθ’ όλη την πορεία των σπουδών τους από την εισαγωγή στο Τμήμα έως την αποφοίτησή τους.

Ο κύριος ρόλος του Ακαδημαϊκού Συμβούλου είναι να συμβουλεύει τους φοιτητές για τον σχεδιασμό της ακαδημαϊκής τους πορείας και προόδου, τον προγραμματισμό των σπουδών και για άλλες ακαδημαϊκές δραστηριότητες, ώστε να λάβουν αποφάσεις που αφορούν στους ατομικούς, εκπαιδευτικούς, επαγγελματικούς, αλλά και προσωπικούς στόχους. Ειδικότερα, ο Ακαδημαϊκός Σύμβουλος:

• Διευκολύνει τους φοιτητές στο θέμα της ομαλής μετάβασης από τη δευτεροβάθμια στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
• Χορηγεί συμβουλές σε φοιτητές ατομικά ή και στο πλαίσιο ομάδας ως προς τις βασικές ακαδημαϊκές διαδικασίες όπως τα συλλογικά όργανα του τμήματος, αλλά και του πανεπιστημίου, την επιλογή των μαθημάτων, τους τρόπους εξέτασης και βαθμολόγησης, τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές δυνατότητες που προσφέρονται κατά τη διάρκεια των σπουδών αλλά και στη συνέχεια κλπ.
• Μεριμνά και συνεισφέρει στην προσαρμογή των φοιτητών κατά τη διαβίωσή τους στους χώρους του πανεπιστημίου.
• Προσφέρει βοήθεια στην ανάπτυξη εξατομικευμένου σχεδίου για την ακαδημαϊκή πορεία των φοιτητών, βάσει των ικανοτήτων και των επιθυμιών τους. Εντοπίζει τις ανάγκες και τα ερευνητικά ενδιαφερόντα του φοιτητή και τους ενθαρρύνει να κατευθυνθούν προς τους τομείς που τους ταιριάζουν.
• Ενθαρρύνει τους φοιτητές να συμμετέχουν στις διαδικασίες που τους επιτρέπουν να εμπεδώσουν και να ολοκληρώσουν επιτυχώς τις σπουδές τους.
• Συζητάει το περιεχόμενο των μαθημάτων, υποχρεωτικών και επιλεγομένων, τη συμμετοχή στα εργαστήρια και στην πρακτική άσκηση, την αξιοποίηση των υποδομών του τμήματος, τις δυσκολίες και τους τρόπους αξιολόγησης μαθημάτων.
• Παρέχει βοήθεια στην κατάρτιση ατομικού ετήσιου προγράμματος σπουδών και χρονοδιαγράμματος.
• Συζητάει την πορεία των φοιτητών στις εξετάσεις, τα αποτελέσματα των εξετάσεων, τους λόγους πιθανής αποτυχίας και χαμηλών επιδόσεων.
• Διασαφηνίζει τη σχέση μεταξύ του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών και των δυνατοτήτων επαγγελματικής σταδιοδρομίας και αποκατάστασης.
• Bοηθάει τους φοιτητές στην ανάπτυξη πλάνου σε βάθος χρόνου, για τη συνέχιση των σπουδών τους σε ακαδημαϊκό και γενικότερα επαγγελματικό επίπεδο (π.χ. μεταπτυχιακή εκπαίδευση, δυνατότητα διδακτορικής διατριβής, θέσεις εργασίες στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα).
• Καταγράφει και διατηρεί εμπιστευτικό ημερολόγιο και αρχείο συναντήσεων με τους φοιτητές.
• Ενημερώνει και παραπέμπει καταλλήλως, αν χρειαστεί, τους φοιτητές σε άλλα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας ή στο διοικητικό προσωπικό για θέματα που δεν άπτονται της δικής του αρμοδιότητας.
• Συζητάει και χορηγεί συμβουλές για προσωπικά θέματα, τα οποία δημιουργούν κωλύματα και δυσκολίες στις σπουδές των φοιτητών.

Ο Ακαδημαϊκός Σύμβουλος επιλέγει τον τρόπο προσέγγισης και υποστήριξης των φοιτητών που του ανατίθενται. Για να είναι εποικοδομητικές οι συναντήσεις, είναι σημαντικό να πραγματοποιούνται «δια ζώσης» με κάθε φοιτητή και ενδεχομένως σε επίπεδο ομάδας για θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Η πρώτη συνάντηση συνιστάται να πραγματοποιείται μέσα στον πρώτο μήνα από την επίσημη έναρξη του χειμερινού εξαμήνου, ακόμη και κατά την τελετή υποδοχής των πρωτοετών φοιτητών του Τμήματος. Οι επόμενες συναντήσεις ορίζονται σε από κοινού συμφωνηθείσες ημερομηνίες ανάλογα πάντα και με τις ανάγκες του φοιτητή. Ο Ακαδημαϊκός Σύμβουλος δύναται να αναρτά ώρες συναντήσεων με τους φοιτητές στην προσωπική του ιστοσελίδα.

Ο Ακαδημαϊκός Σύμβουλος ενημερώνει εγγράφως το Τμήμα για την πρόοδο του θεσμού και κοινοποιεί τα προβλήματα που τίθενται από τους φοιτητές και ειδικά αυτά που αφορούν στη λειτουργία του Τμήματος. Στην έκθεσή του μπορεί να επισημαίνει δυσλειτουργίες ή ελλείψεις και να προτείνει μέτρα για την αντιμετώπισή τους.

Όλα τα μέλη ΔΕΠ, οι Διευθυντές των Τομέων και η ηγεσία του Τμήματος οφείλουν να συνεργάζονται και να υποστηρίζουν τους ακαδημαϊκούς συμβούλους στο έργο τους, αλλά και να λαμβάνουν υπόψη τυχόν σχόλια, παρατηρήσεις και συστάσεις τους.

Υποχρεώσεις Φοιτητών

Η σχέση μεταξύ του φοιτητή και του Ακαδημαϊκού Συμβούλου ποικίλει και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Είναι σημαντικό, κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, οι φοιτητές να αναπτύσσουν μια καθοδηγητική σχέση με τα μέλη του Τμήματος και ειδικά με τον σύμβουλό τους. Ωστόσο, αναφορικά με τη σχέση τους με τελευταίο, θα πρέπει να φροντίζουν για τα παρακάτω:

• Να έχουν ενημερωθεί για το πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του Ακαδημαϊκού Συμβούλου, καθώς και των λοιπών κανονισμών και κανόνων του Τμήματος Ιατρικής.
• Να μη διστάζουν να επικοινωνούν εκ των προτέρων με τον Ακαδημαϊκό τους Σύμβουλο μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή τηλεφωνικά, για να οργανώσουν τις μεταξύ τους συναντήσεις, εφόσον έχουν ενημερωθεί για τις ημέρες και ώρες διαθεσιμότητάς του.
• Να ανταποκρίνονται στα καλέσματα των συμβούλων για επικοινωνία και συνεργασία.
• Να είναι συνεπείς ως προς την ώρα προσέλευσής τους στις προγραμματισμένες συναντήσεις και να ενημερώνουν εγκαίρως, σε περίπτωση που δεν μπορούν να παραβρεθούν.
• Να κατανοούν και να πληρούν τις προϋποθέσεις φοίτησης και παρακολούθησης των μαθημάτων.
• Να εστιάζουν στους στόχους που θέτουν από μόνοι τους, αλλά και με τη βοήθεια του ακαδημαϊκού τους συμβούλου.
• Οφείλουν και δε θα πρέπει να διστάζουν να έρχονται σε επαφή με τον ακαδημαϊκό σύμβουλό τους για οποιοδήποτε πρόβλημα το οποίο μπορεί να επηρεάσει την ομαλή πορεία των σπουδών τους, ακόμη και προσωπικά θέματα που τους απασχολούν.
• Να είναι πρόθυμοι, υπεύθυνοι και συνεργάσιμοι, αλλά και να αποδέχονται την οποιαδήποτε κριτική που τους ασκείται κατά τη διάρκεια της επαφής και επικοινωνίας με τον σύμβουλο.
• Να έχουν τη διάθεση να εφαρμόσουν τις συστάσεις που τους γίνονται από τους συμβούλους, χωρίς βέβαια να είναι αυτό δεσμευτικό.
• Να κατανοούν ότι οι ίδιοι είναι τελικά υπεύθυνοι των επιλογών που κάνουν στο πλαίσιο των σπουδών τους.

Πορεία της καθοδήγησης

Σε γενικές γραμμές, η διαδικασία της επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ του φοιτητή και του ακαδημαϊκού συμβούλου κατά τη διάρκεια των σπουδών θα πρέπει να απαρτίζεται από τα παρακάτω στάδια:

• Πρώτη επαφή και επικοινωνία.
• Καθιέρωση και διατήρηση της επικοινωνίας.
• Δημιουργία υποστηρικτικού δικτύου.
• Αυτογνωσία, ειλικρίνεια, ρεαλισμός.
• Χειρισμός δυσκολιών και εμποδίων.
• Λήψη αποφάσεων για τη συνέχεια.
• Ολοκλήρωση της διαδικασίας.

Α. Πατσατσή, Καθηγήτρια Δερματολογίας ΑΠΘ

Π. Τσιτσόπουλος, Καθηγητής Νευροχειρουργικής ΑΠΘ

Επικοινωνία: acadvisor@med.auth.gr, apatsats@auth.gr, ptsitsopoulos@auth.gr